Polikistik Over Sendromu (PCOS)
PCOS Nedir?
Polikistik over sendromu (PKOS), üreme çağındaki kadınların yaklaşık %4 ila 8’ini etkileyen, yumurtalıklarında çok sayıda küçük kist, androjen seviyelerinde artış, adet döneminde düzensizlik, tüylenme, akne ve kısırlığa neden olabilen dengesiz hormon seviyeleriyle ilişkili hormon bozukluğudur.
Polikistik Over Sendromu (PKOS) Belirtileri Nelerdir?
Hastalık başlangıç döneminde çoğunlukla belirti vermemekle birlikte süreç ilerledikçe birtakım semptomlar ile kendini göstermeye başlar.
Semptomlar kişiye bağlı olarak değişse de çoğu kadında görülen ortak belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
- Adet düzensizliği ya da adet görememe
- Androjen seviyelerinin yükselmesi
- Yumurtlama olmaması nedeniyle hamile kalamama
- Aşırı tüylenme (hirsutizm)
- Kilo artışı
- Ciltte sivilcelenme ve yağlanma
- Cilt dokusunda lekelenmeler ve kararma
- Olağan dışı kanama
- Saç dökülmesi
- Ses kalınlaşması
- Göğüslerde büyüme, küçülme ve hassasiyet
Polikistik Over Sendromu (PCOS) ve Beslenme Tedavisi
PCOS olan bireyler için dengeli ve sağlıklı bir beslenme planı çok önemlidir. Düşük glisemik indeksli (GI) gıdalar, tam tahıllar, meyve ve sebzeler, sağlıklı yağlar ve yeterli protein tüketimi, insülin direncini kontrol altına alabilir ve hormon dengesini iyileştirebilir. Şekerli ve işlenmiş gıdalardan kaçınmak, kilo kontrolüne yardımcı olabilir ve PCOS’un belirtilerini hafifletebilir.
Öğün atlamamak ve düzenli beslenme alışkanlığı ara öğünlerde açlığı bastırmak için yüksek karbonhidrat ve yağ içeren besinlere olan tercihin azalması için önemlidir. Ayrıca bazal metabolizmanın düşürülmemesi açısından ana öğünlerin atlanılmaması, porsiyon büyüklüğüne dikkat edilmesi ve kahvaltı öğünü tüketiminin özellikle sağlanması önemlidir. Bu hastalarda protein ile birlikte bir miktar karbonhidrat içerikli besinlerin bir arada verilmesi veya tokluk hissi yaratan besinlerin tüketilmesi önem taşır.
Hastalar tedavi süresince kilo vermenin ve egzersizin faydaları hakkında bilgilendirilmeli, kilo verme programlarına katılmaları konusunda cesaretlendirilmeli ve diyetin planlanması için diyetisyene yönlendirilmelidir.
Tıbbi tedavi ve kilo kaybı sonucunda adette önemli oranda düzelme olabilmekte, yumurtlama probleminin son bulmasıyla bazen gebelik kendiliğinden oluşabilmektedir. Diyetisyen tarafından hazırlanacak olan kişiye özgü diyet ile kişinin ideal kilosuna inmesi sağlanarak insülin direncinin azaltılması hastalığın seyrini iyileştirmede en önemli tedavi ilkelerinden bir tanesidir.